مصوبات / سیاست های کلی
بسماللهالرحمنالرحيم
جناب آقاي خاتمي رياست محترم جمهوري اسلامي ايران
با سلام و تحيت
در پي ابلاغ سند چشمانداز بيست ساله كه به حول و قوه الهي و توجهات حضرت بقيهالله ارواحنا فداه خواهد توانست مسير توسعه و سازندگي كشور را در جهت هدفهاي والاي جمهوري اسلامي نمايان و مشخص سازد، اينك سياستهاي كلي برنامه چهارم كه نخستين برنامه دوران بيست ساله است برابر اصل 110 قانون اساسي ابلاغ ميگردد. انتظار ميرود چارچوب اين سياستها و نقاط مورد تكيه در آن بتواند به تدوين برنامهاي جامع و عملياتي براي دوره پنج ساله بيانجامد. بيگمان اهتمام و دقت نظر جنابعالي و هيأت محترم دولت و از آن پس مجلس محترم شوراي اسلامي ميتوانند در اين باره نقش تعيينكننده خود را ايفا كنند. تأكيد بر اين معنا بدين علت ضرورت مييابد كه برخي از سياستهاي كلي مصرح در برنامه سوم از توجه كافي در تقنين و اجرا برخوردار نگشت. مجمع محترم تشخيص مصلحت و نيز خود دستگاههاي تقنيني و اجرايي ميتوانند اين كمبود را به نحو شايستهاي در اين برنامه برطرف كنند. لازم ميدانم از مجمع محترم تشخيص مصلحت و هيأت محترم دولت و سازمان مديريت و برنامهريزي و دبيرخانه مجمع و نيز كارشناسان فعال و همكار با اين مجموعهها كه در تنظيم سياستهاي كلي برنامه چهارم نقشآفريني كردند صميمانه سپاسگزاري كنم. نسخه حاوي مجموعه سياستها همزمان براي مجلس شوراي اسلامي و مجمع تشخيص مصلحت ارسال ميشود.
سيد علي خامنهاي
1382/09/20
سياستهای کلی برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران
• امورفرهنگى، علمى و فناورى:
1ـ اعتلا و عمق و گسترش دادن معرفت و بصيرت دينى بر پايه قرآن و مکتب اهل بيت (عليهم السلام). ـ استواركردن ارزشهاى انقلاب اسلامى درانديشه و عمل. ـ تقويت فضايل اخلاقى و ايمان، روحيه ايثار و اميد به آينده. ـ برنامهريزى براى بهبود رفتارهاى فردى و اجتماعي. 2ـ زنده و نمايان نگاهداشتن انديشه دينى و سياسى حضرت امام خمينى (ره) و برجستهكردن نقش آن به عنوان يک معيار اساسى در تمام سياستگذاريها و برنامهريزيها.
3ـ تقويت وجدانكارى و انضباط اجتماعى و روحيه كار و ابتكار، كار آفريني، درستكارى و قناعت، و اهتمام به ارتقاء كيفيت توليد.
ـ فرهنگسازى براى استفاده از توليدات داخلى، افزايش توليد و صادرات کالا و خدمات. 4ـ ايجاد انگيزه و عزم ملى براى دستيابى به اهداف مورد نظر در افق چشم انداز.
5ـ تقويت وحدت وهويت ملى مبتنى بر اسلام و انقلاب اسلامى و نظام جمهورى اسلامى و آگاهى كافى درباره تاريخ ايران، فرهنگ، تمدن و هنر ايرانى ـ اسلامى و اهتمام جدى به زبان فارسى.
6ـ تعميق روحيه دشمنشناسى و شناخت ترفندها و توطئههاى دشمنان عليه انقلاب اسلامى و منافع ملى، ترويج روحيه ظلم ستيزى و مخالفت با سلطهگرى استكبار جهاني.
7ـ سالمسازى فضاى فرهنگى، رشد آگاهيها و فضايل اخلاقى و اهتمام به امر به معروف و نهى از منکر.
ـ اطلاعرسانى مناسب براى تحقق ويژگيهاى مورد نظر درافق چشم انداز. 8ـ مقابله با تهاجم فرهنگى.
ـ گسترش فعاليت رسانههاى ملى در جهت تبيين اهداف و دستاوردهاى ايران اسلامى براى جهانيان. 9ـ سازماندهى و بسيج امكانات و ظرفيتهاى كشور در جهت افزايش سهم كشور در توليدات علمى جهان.
ـ تقويت نهضت نرم افزارى و ترويج پژوهش. ـ کسب فناورى، به ويژه فناوريهاى نو شامل: ريزفناورى و فناوريهاى زيستي، اطلاعات و ارتباطات، زيستمحيطي، هوا فضا و هستهاى. 10ـ اصلاح نظام آموزشى كشور شامل: آموزش و پرورش ، آموزش فنى و حرفهاى، آموزش عالى، و كارآمد كردن آن براى تأمين منابع انسانى مورد نياز در جهت تحقق اهداف چشم انداز.
11ـ تلاش درجهت تبيين و استحكام مبانى مردمسالارى دينى و نهادينهكردن آزاديهاى مشروع از طريق آموزش، آگاهىبخشى و قانونمند كردن آن.
•امور اجتماعى، سياسى، دفاعى و امنيتى:
12ـ تلاش درجهت تحقق عدالت اجتماعى و ايجاد فرصتهاى برابر و ارتقاء سطح شاخصهايى از قبيل آموزش، سلامت، تأمين غذا، افزايش درآمد سرانه و مبارزه با فساد.
13ـ ايجاد نظام جامع تأمين اجتماعى براى حمايت از حقوق محرومان و مستضعفان و مبارزه با فقر و حمايت از نهادهاى عمومى و موسسات و خيريههاى مردمى با رعايت ملاحظات دينى و انقلابى.
14ـ تقويت نهاد خانواده و جايگاه زن در آن و در صحنههاى اجتماعى و استيفاى حقوق شرعى و قانونى بانوان در همه عرصهها و توجه ويژه به نقش سازنده آنان.
15ـ تقويت هويت ملى جوانان متناسب با آرمانهاى انقلاب اسلامى.
ـ فراهمكردن محيط رشد فكرى و علمى و تلاش در جهت رفع دغدغههاى شغلى، ازدواج، مسكن و آسيبهاى اجتماعى آنان. ـ توجه به مقتضيات دوره جوانى و نيازها و تواناييهاى آنان. 16ـ ايجاد محيط و ساختار مناسب حقوقى، قضايى و ادارى براى تحقق اهداف چشم انداز.
17ـ اصلاح نظام ادارى و قضايى درجهت: افزايش تحرک و كارآيى، بهبود خدمترسانى به مردم، تأمين کرامت و معيشت كاركنان، بهكارگيرى مديران و قضات لايق و امين و تأمين شغلى آنان، حذف يا ادغام مديريتهاى موازى، تاکيد بر تمركززدايى درحوزههاى ادارى و اجرايى، پيشگيرى از فساد ادارى و مبارزه با آن و تنظيم قوانين مورد نياز.
18ـ گسترش و عمق بخشيدن به روحيه تعاون و مشارکت عمومى و بهرهمند ساختن دولت از همدلى و تواناييهاى عظيم مردم.
19ـ آمايش سرزمينى مبتنى بر اصول ذيل:
ـ ملاحظات امنيتى و دفاعى . ـ كارآيى و بازدهى اقتصادي. ـ وحدت و يكپارچگى سرزمين. ـ گسترش عدالت اجتماعى و تعادلهاى منطقهاى. ـ حفاظت محيطزيست و احياى منابع طبيعى. ـ حفظ هويت اسلامى ايرانى و حراست از ميراث فرهنگي. ـ تسهيل و تنظيم روابط درونى و بيرون اقتصاد كشور. ـ رفع محروميتها خصوصاً در مناطق روستايى كشور. 20ـ تقويت امنيت و اقتدار ملى با تاکيد بر رشد علمى و فناورى، مشارکت و ثبات سياسى، ايجاد تعادل ميان مناطق مختلف كشور، وحدت و هويت ملى، قدرت اقتصادى و دفاعى و ارتقاء جايگاه جهانى ايران.
21ـ هويتبخشى به سيماى شهر و روستا.
ـ باز آفرينى و روز آمدسازى معمارى ايرانى ـ اسلامى. ـ رعايت معيارهاى پيشرفته براى ايمنى بناها و استحكام ساخت و سازها. 22ـ تقويت و كارآمدكردن نظام بازرسى و نظارت.
ـ اصلاح قوانين و مقررات در جهت رفع تداخل ميان وظايف نهادهاى نظارتى و بازرسي. 23ـ اولويتدادن به ايثارگران انقلاب اسلامى درعرضه منابع مالى و فرصتها و امكانات و مسئوليتهاى دولتى در صحنههاى مختلف فرهنگى و اقتصادي.
24ـ ارتقاء توان دفاعى نيروهاى مسلح براى بازدارندگى، ابتكار عمل و مقابله موثر در برابر تهديدها و حفاظت از منافع ملى و انقلاب اسلامى و منابع حياتى كشور.
25ـ توجه ويژه به حضور و سهم نيروهاى مردمى در استقرار امنيت و دفاع از كشور و انقلاب با تقويت كمى وكيفى بسيج مستضعفين.
26ـ تقويت توسعه و نوسازى صنايع دفاعى كشور با تأکيد بر گسترش تحقيقات و سرعت دادن به انتقال فناوريهاى پيشرفته.
27ـ توسعه نظم و امنيت عمومى و پيشگيرى و مقابله موثر با جرائم و مفاسد اجتماعى و امنيتى از طريق تقويت و هماهنگى دستگاههاى قضايى، امنيتى و نظامى و توجه جدى در تخصيص منابع به وظايف مربوط به اعمال حاکميت دولت.
•امور مربوط به مناسبت سياسى و روابط خارجى:
28ـ ثبات در سياست خارجى براساس قانون اساسى و رعايت عزت، حکمت و مصلحت و تقويت روابط خارجى از طريق:
ـ گسترش همكاريهاى دو جانبه، منطقهاى و بين المللي. ـ ادامه پرهيز از تشنج در روابط با كشورها. ـ تقويت روابط سازنده با کشورهاى غيرمتخاصم. ـ بهرهگيرى از روابط براى افزايش توان ملي. ـ مقابله با افزون خواهى و اقدام متجاوزانه در روابط خارجي. ـ تلاش براى رهايى منطقه از حضور نظامى بيگانگان. ـ مقابله با تک قطبىشدن جهان. ـ حمايت از مسلمانان و ملتهاى مظلوم و مستضعف به ويژه ملت فلسطين. ـ تلاش براى همگرايى بيشتر ميان كشورهاى اسلامي. ـ تلاش براى اصلاح ساختار سازمان ملل. 29ـ بهرهگيرى از روابط سياسى با كشورها براى نهادينهكردن روابط اقتصادى، افزايش جذب منابع و سرمايهگذارى خارجى و فناورى پيشرفته و گسترش بازارهاى صادراتى ايران و افزايش سهم ايران از تجارت جهانى و رشد پرشتاب اقتصادى مورد نظر در چشم انداز.
30ـ تحكيم روابط با جهان اسلام و ارايه تصوير روشن از انقلاب اسلامى و تبيين دستاوردها و تجربيات سياسى، فرهنگى و اقتصادى جمهورى اسلامى و معرفى فرهنگ غنى و هنر و تمدن ايرانى و مردم سالارى ديني.
31ـ تلاش براى تبديل مجموعه كشورهاىاسلامى وکشورهاىدوست منطقه به يک قطب منطقهاى اقتصادى، علمى، فناورى و صنعتي.
32ـ تقويت و تسهيل حضور فرهنگى جمهورى اسلامى ايران در مجامع جهانى و سازمانهاى فرهنگى بين المللى.
33ـ تقويت هويت اسلامى و ايرانى ايرانيان خارج از كشور، کمک به ترويج زبان فارسى در ميان آنان، حمايت از حقوق آنان، و تسهيل مشارکت آنان در توسعه ملى.
• امور اقتصادى:
34ـ تحقق رشد اقتصادى پيوسته، باثبات و پرشتاب متناسب با اهداف چشم انداز.
ـ ايجاد اشتغال مولد و كاهش نرخ بيكارى. 35ـ فراهم نمودن زمينههاى لازم براى تحقق رقابتپذيرى كالاها و خدمات كشور در سطح بازارهاى داخلى و خارجى و ايجاد سازوكارهاى مناسب براى رفع موانع توسعه صادرات غيرنفتى.
36ـ تلاش براى دستيابى به اقتصادى متنوع و متکى بر منابع دانش و آگاهى، سرماية انسانى و فناورى نوين.
37ـ ايجاد سازوكار مناسب براى رشد بهرهورى عوامل توليد (انرژى، سرمايه، نيروى كار، آب و خاک ...).
ـ پشتيبانى از كارآفرينى، نوآورى و استعدادهاى فنى و پژوهشى. 38ـ تأمين امنيت غذايى كشور با تکيه بر توليد از منابع داخلى و تاکيد برخودكفايى در توليد محصولات اساسى كشاورزى.
39ـ مهار تورم و افزايش قدرت خريد گروههاى كمدرآمد و محروم و مستضعف و كاهش فاصله بين دهكهاى بالا و پايين درآمدى جامعه و اجراى سياستهاى مناسب جبراني.
40ـ توجه به ارزش اقتصادى، امنيتى، سياسى و زيستمحيطى آب در استحصال، عرضه، نگهدارى و مصرف آن.
ـ مهار آبهايى که از كشور خارج مى شود و اولويت استفاده از منابع آبهاى مشترک. 41ـ حمايت از تأمين مسکن گروههاى كمدر آمد و نيازمند.
42ـ حرکت در جهت تبديل درآمد نفت و گاز به داراييهاى مولد به منظور پايدارسازى فرآيند توسعه و تخصيص و بهرهبردارى بهينه از منابع.
43ـ توسعه روستاها.
ـ ارتقا سطح درآمد و زندگى روستاييان و كشاورزان و رفع فقر، با تقويت زيرساختهاى مناسب توليد و تنوع بخشى و گسترش فعاليتهاى مکمل به ويژه صنايع تبديلى و کوچک و خدمات نوين، با تاکيد بر اصلاح نظام قيمت گذارى محصولات. 44ـ همافزايى و گسترش فعاليتهاى اقتصادى در زمينههايی که داراى مزيت نسبى هستند از جمله صنعت، معدن، تجارت، مخابرات، حمل و نقل و گردشگرى، به ويژه صنايع نفت، گاز و پتروشيمى و خدمات مهندسى پشتيبان آن، صنايع انرژى بر و زنجيره پايين دستى آنها، با اولويت سرمايهگذارى در ايجاد زيربناها و زيرساختهاى مورد نياز، و ساماندهى سواحل و جزاير ايرانى خليج فارس در چارچوب سياستهاى آمايش سرزمين.
45ـ تثبيت فضاى اطمينان بخش براى فعالان اقتصادى و سرمايهگذاران با اتكا به مزيتهاى نسبى و رقابتى و خلق مزيتهاى جديد و حمايت از مالكيت و کليه حقوق ناشى از آن.
46ـ ارتقاء بازار سرمايه ايران و اصلاح ساختار بانکى و بيمهاى كشور با تأکيد بر كارايى، شفافيت، سلامت و بهرهمندى از فناوريهاى نوين.
ـ ايجاد اعتماد و حمايت از سرمايهگذاران با حفظ مسئوليتپذيرى آنان. ـ تشويق رقابت و پيشگيرى از وقوع بحرانها و مقابله با جرمهاى مالي. 47ـ توانمندسازى بخشهاى خصوصى و تعاونى به عنوان محرک اصلى رشد اقتصادى و كاهش تصدى دولت همراه با حضور كارآمد آن در قلمرو امور حاكميتى در چارچوب سياستهاى كلى اصل 44 قانون اساسى که ابلاغ خواهد شد.
48ـ ارتقاء ظرفيت و توانمنديهاى بخش تعاونى از طريق تسهيل فرآيند دستيابى به منابع، اطلاعات، فناوري، ارتباطات و توسعه پيوندهاى فنى، اقتصادى و مالى آن.
49ـ توجه و عنايت جدى بر مشارکت عامه مردم در فعاليتهاى اقتصادى كشور و رعايت جهات زير در امر واگذارى موسسات اقتصادى دولت به مردم:
ـ امر واگذارى در جهت تحقق اهداف برنامه باشد و خود هدف قرار نگيرد. ـ در چارچوب قانون اساسى صورت پذيرد. ـ موجب تهديد امنيت ملى و يا تزلزل حاکميت ارزشهاى اسلامى و انقلاب نگردد. ـ بهخدشه دار شدن حاکميت نظام يا تضييع حق مردم و يا ايجاد انحصار نيانجامد. ـ به مديريت سالم و اداره درست كار توجه شود. 50ـ اهتمام به نظم و انضباط مالى و بودجهاى و تعادل بين منابع و مصارف دولت.
51ـ تلاش براى قطع اتكاى هزينههاى جارى به نفت و تأمين آن از محل درآمدهاى مالياتى و اختصاص عوايد نفت براى توسعه سرمايهگذارى براساس كارآيى و بازدهى.
52ـ تنظيم سياستهاى پولي، مالى و ارزى با هدف دستيابى به ثبات اقتصادى و مهار نوسانات.
ملاحظه: شاخصهاى كمّى و نحوه انطباق محتواى برنامهها و بودجههاى سالانه متناسب با سياستهاى كلى برنامه چهارم تهيه و ارايه شود.
|